In de huidige technologisch geavanceerde wereld spelen mens-machine-interfaces (MMI's) een cruciale rol bij het overbruggen van de kloof tussen mens en machine. Een effectief HMI-ontwerp is van het grootste belang, niet alleen voor de tevredenheid van de gebruiker, maar ook voor de operationele efficiëntie en veiligheid. Om deze doelen te bereiken is het essentieel dat de industriestandaarden voor het ontwerp van HMI's worden nageleefd. Dit artikel gaat in op de belangrijkste overwegingen en praktijken die nodig zijn om ervoor te zorgen dat HMI-ontwerpen voldoen aan de industrienormen.

Industriestandaarden in HMI-ontwerp begrijpen

Industriestandaarden zijn vastgestelde richtlijnen en best practices ontwikkeld door professionele organisaties en regelgevende instanties. Ze dienen als maatstaf voor het ontwerpen en evalueren van HMI's om ervoor te zorgen dat ze veilig, effectief en gebruiksvriendelijk zijn. Enkele van de meest erkende normen zijn:

  • ISO 9241: Deze norm richt zich op ergonomie en bruikbaarheid bij het ontwerpen van interactieve systemen.
  • IEC 60204: Deze norm biedt veiligheidsrichtlijnen voor elektrische apparatuur in industriële omgevingen.
  • ANSI/HFES 100: Deze norm richt zich op human factors engineering in computersystemen.

Inzicht in en naleving van deze normen is de eerste stap naar een HMI die voldoet aan de richtlijnen.

De rol van bruikbaarheid in HMI-ontwerp

Bruikbaarheid is een kritisch aspect van HMI-ontwerp. Een bruikbare HMI is intuïtief, efficiënt en prettig in het gebruik. Het verkleint de kans op fouten en verhoogt de algehele productiviteit. De belangrijkste elementen van bruikbaarheid bij het ontwerpen van HMI's zijn:

  • Consistentie: Consistente ontwerpelementen helpen gebruikers het gedrag van de interface te voorspellen, waardoor de cognitieve belasting afneemt en de efficiëntie toeneemt.
  • Feedback**: Het geven van tijdige en passende feedback zorgt ervoor dat gebruikers zich bewust zijn van hun acties en de status van het systeem.
  • Fouten voorkomen en herstellen: Het ontwerpen van interfaces die fouten voorkomen en duidelijke instructies geven voor herstel wanneer er fouten optreden, is essentieel voor de veiligheid en bruikbaarheid.

Het naleven van bruikbaarheidsrichtlijnen verbetert niet alleen de gebruikerservaring, maar zorgt ook voor naleving van industrienormen zoals ISO 9241.

Veiligheidsoverwegingen in HMI-ontwerp

Veiligheid is van het grootste belang bij het ontwerpen van HMI's, vooral bij industriële en kritische toepassingen. Bij het voldoen aan veiligheidsnormen zoals IEC 60204 spelen een aantal belangrijke overwegingen een rol:

  • Alarmbeheer: Effectieve alarmsystemen zijn cruciaal om gebruikers te waarschuwen voor abnormale omstandigheden. Alarmen moeten duidelijk, ondubbelzinnig en geprioriteerd zijn op basis van ernst.
  • Noodbediening**: HMI's moeten gemakkelijk toegankelijke en herkenbare noodregelingen hebben zodat gebruikers snel kunnen reageren op kritieke situaties.
  • Faalveilig ontwerp**: Systemen moeten zo zijn ontworpen dat ze in geval van een storing in een veilige toestand terugvallen, waardoor het risico op schade tot een minimum wordt beperkt.

Het integreren van deze veiligheidsfuncties in het HMI-ontwerp is essentieel voor de naleving van de regelgeving en het welzijn van de gebruikers.

Toegankelijkheid en inclusiviteit

Ervoor zorgen dat HMI's toegankelijk en inclusief zijn, is niet alleen een wettelijke vereiste maar ook een morele verplichting. Normen zoals de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) bieden richtlijnen om interfaces toegankelijk te maken voor mensen met een handicap. Belangrijke overwegingen zijn onder meer:

  • Visuele toegankelijkheid**: Het bieden van opties voor aanpasbare lettergroottes, hoge contrastmodi en schermlezers helpt gebruikers met visuele beperkingen.
  • Motorische toegankelijkheid**: Het ontwerpen van interfaces die gemakkelijk te navigeren zijn met alternatieve invoermethoden, zoals stemcommando's of schakelapparaten, garandeert de toegankelijkheid voor gebruikers met een motorische beperking.
  • Cognitieve toegankelijkheid**: Vereenvoudiging van navigatie en het gebruik van duidelijke, beknopte taal helpt gebruikers met cognitieve beperkingen om effectief met het systeem om te gaan.

Door toegankelijkheidsfuncties op te nemen in het HMI-ontwerp wordt voldaan aan de toegankelijkheidsnormen en wordt de algehele gebruikerservaring verbeterd.

Gebruikersgericht ontwerpproces

Een gebruikersgericht ontwerpproces (UCD) is essentieel voor het maken van HMI's die voldoen aan de industrienormen en gebruikersbehoeften. Dit proces omvat verschillende iteratieve stappen:

  • Gebruikersonderzoek**: Inzicht in de behoeften, voorkeuren en beperkingen van de beoogde gebruikers vormt de basis van UCD. Technieken zoals interviews, enquêtes en observationele studies kunnen waardevolle inzichten opleveren.
  • Prototypen maken en testen: Het maken van prototypes en het uitvoeren van bruikbaarheidstesten met echte gebruikers helpt om potentiële problemen vroeg in het ontwerpproces te identificeren en aan te pakken.
  • Iteratieve verfijning*: Op basis van feedback van gebruikers wordt het ontwerp in meerdere iteraties verfijnd en verbeterd totdat het voldoet aan de gewenste bruikbaarheids- en nalevingsnormen.

Door gebruikers bij het hele ontwerpproces te betrekken, zorgen we ervoor dat de uiteindelijke HMI zowel voldoet aan de voorschriften als gebruiksvriendelijk is.

Documentatie en training

Naleving van industriestandaarden vereist vaak grondige documentatie en training. Documentatie dient verschillende doelen:

  • Redenering van het ontwerp: Het documenteren van de ontwerpbeslissingen en hoe deze overeenkomen met de industrienormen geeft een duidelijke reden voor de gekozen aanpak.
  • Gebruikershandleidingen**: Uitgebreide gebruikershandleidingen en gidsen helpen gebruikers te begrijpen hoe ze veilig en effectief met de HMI moeten omgaan.
  • Trainingsmateriaal: Het aanbieden van trainingsmateriaal en -programma's zorgt ervoor dat gebruikers voldoende zijn getraind in het gebruik van de HMI, waardoor de kans op fouten afneemt en de veiligheid toeneemt.

Effectieve documentatie en training zijn essentieel voor het handhaven van naleving en om ervoor te zorgen dat gebruikers de HMI met vertrouwen en bekwaam kunnen bedienen.

Regelmatige audits en updates

Om ervoor te zorgen dat de industrienormen voortdurend worden nageleefd, zijn regelmatige audits en updates nodig. Naarmate de technologie en de normen veranderen, moeten HMI's worden herzien en bijgewerkt om aan de normen te blijven voldoen. De belangrijkste activiteiten zijn:

  • Audits op naleving**: Regelmatige audits om de HMI te toetsen aan de huidige normen helpen bij het identificeren van gebieden die voor verbetering vatbaar zijn.
  • Feedback van gebruikers**: Door voortdurend feedback van gebruikers te verzamelen, kunnen problemen worden opgespoord die tijdens de eerste tests misschien niet aan het licht zijn gekomen.
  • Updaten van standaarden**: Door op de hoogte te blijven van updates van industriestandaarden blijft de HMI voldoen aan de meest recente eisen.

Regelmatige audits en updates zijn cruciaal om aan de normen te blijven voldoen en ervoor te zorgen dat de HMI blijft voldoen aan de behoeften van de gebruiker en aan de industrienormen.

Conclusie

Ervoor zorgen dat HMI-ontwerpen voldoen aan de industrienormen is een veelzijdig proces dat bestaat uit het begrijpen en naleven van relevante normen, het focussen op bruikbaarheid en veiligheid, het integreren van toegankelijkheid, het aangaan van een gebruikersgericht ontwerpproces en het onderhouden van grondige documentatie en training. Regelmatige audits en updates zijn essentieel voor voortdurende naleving en voortdurende verbetering.

Door deze aspecten prioriteit te geven, kunnen ontwerpers HMI's maken die niet alleen voldoen aan de voorschriften, maar ook effectief, veilig en bevredigend zijn voor gebruikers. Naarmate de technologie zich blijft ontwikkelen, is het van cruciaal belang om op de hoogte te blijven van industriële standaarden en best practices om HMI's succesvol te blijven ontwerpen.

In het steeds veranderende landschap van HMI-ontwerp is het naleven van industriestandaarden niet alleen een wettelijke vereiste, maar een verplichting om uitmuntendheid na te streven bij het maken van interfaces die de mens-machine interactie verbeteren. Door ons nauwgezet aan deze normen te houden, kunnen we ervoor zorgen dat HMI's toonaangevend blijven op het gebied van bruikbaarheid, veiligheid en innovatie.

Christian Kühn

Christian Kühn

Bijgewerkt op: 17. May 2024
Leestijd: 10 minuten